Đến hẹn lại lên, mùng 2 Tết hàng năm, dòng sông Cà Ty hiền hòa uốn lượn giữa lòng TP. Phan Thiết lại dậy sóng, hòa với không khí náo nhiệt hai bên bờ sông của dòng người đến xem lễ hội đua thuyền. Đây là nét văn hóa đặc trưng của phố biển Phan Thiết vào dịp đầu Xuân, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của cư dân miền biển; đồng thời, thể hiện sức mạnh dẻo dai và sẵn sàng ra khơi bám biển vì cuộc sống ấm no của các ngư dân và các làng- vạn chài trên địa bàn Phan Thiết.

Là một nét văn hóa dân gian truyền thống, mang đậm bản sắc của cư dân miền biển, Lễ hội đua thuyền ở Phan Thiết có từ lâu đời của người dân phố Biển. Lễ hội đua thuyền mừng xuân Giáp Thìn 2024 khai mạc vào trưa mùng 2 tết với sự tham gia của hơn 300 vận động viên đến từ 13 đơn vị phường, xã: Mũi Né, Phú Hài, Bình Hưng, Lạc Đạo, Phú Trinh, Đức Thắng, Đức Long, Đức Nghĩa, Phú Tài, Hàm Tiến, Hưng Long, Thanh Hải và Tiến Thành. Đến tham dự lễ khai mạc và cổ vũ cho các vận động viên có ông Nguyễn Hoài Anh- Uỷ viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương Đảng- Phó bí thư thường trực Tỉnh uỷ- Chủ tịch HĐND tỉnh Bình Thuận; ông Nguyễn Minh- Phó Chủ tịch UBND tỉnh; ông Phạm Văn Nam- Ủy viên ban thường vụ Tỉnh ủy- Bí thư Thành ủy Phan Thiết; ông Nguyễn Văn Luân- Phó Bí thư thường trực Thành uỷ- Chủ tịch HĐND thành phố; ông Phan Nguyễn Hoàng Tân- Chủ tịch UBND thành phố; ông Nguyễn Nam Long- Phó Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết; cùng đại diện lãnh đạo các sở, ngành của tỉnh; các phòng, ban của thành phố; đông đảo bà con trong và ngoài tỉnh Bình Thuận, đặc biệt có sự hiện diện của nhiều du khách nước ngoài và các cơ quan truyền thông.

Trong không khí náo nức chờ đợi của các vận động viên và khán giả, Ông Nguyễn Nam Long- Phó Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết- Trưởng Ban tổ chức các hoạt động mừng đảng mừng xuân thành phố đã phát biểu khai mạc. Sau phần tặng cờ lưu niệm cho các đơn vị thi đấu, Phó Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết đã nổi hồi trống khai mạc lễ hội đua thuyền Mừng xuân Giáp Thìn của thành phố Phan Thiết trong tiếng vỗ tay reo mừng của người tham dự.

Cách đây trên hàng trăm năm, các Vạn: Mành đèn Nam Nghĩa, Mành chà Thuỷ Tú, Câu khơi Nam Hải, Câu thúng Đức Long, Rớ Phú Trinh vào dịp giỗ Ông luỵ- Cầu ngư, bà con ngư dân theo lệ mừng lễ xuống nghề, thường tổ chức cho các bạn nghề mặc đồng phục, tay cầm dầm vừa bơi, vừa hò. Dần dần chính từ việc cúng tế này, cộng với lối bơi rập ràng, phô diễn đẹp, giọng hò hay đã hình thành nên Lễ Hội Đua Thuyền cho đến ngày nay. Và theo quan niệm của dân gian thì trong các cuộc đua thuyền ấy, những thuyền đua nào dẫn đầu đoàn đua thì tin tưởng rằng trong năm ấy bà con ngư dân nơi đó làm ăn sẽ gặp nhiều may mắn. Chính vì vậy, trước khi diễn ra lễ hội, các đội đua đều có sự chuẩn bị khá chu đáo và mang nhiều quyết tâm chiến thắng bên cạnh tinh thần thi đấu giao lưu, học hỏi.

Nếu như mọi năm, Lễ hội đua thuyền truyền thống của Phan Thiết chỉ có 02 nội dung thì năm nay có 03 nội dung thi đấu, theo đó: cự ly quay vòng 01 ngàn 700 mét trước đây- sẽ giảm xuống còn 01 ngàn 200 mét; giữ nội dung cự ly đồng hàng 500 mét; và bổ sung thêm nội dung thi đấu cự ly đồng hàng 300 mét- với cự li ngắn, điều này sẽ tăng kịch tính, khí thế và sôi nổi hơn, làm các đội phải dồn hết sức hoàn thành đường đua một cách nhanh nhất. Số đơn vị tham gia vẫn giữ nguyên như năm ngoái, gồm 270 vận động viên đến từ 09 đội của các đơn vị phường, xã: Mũi Né, Phú Hài, Phú Trinh, Bình Hưng, Đức Thắng, Đức Nghĩa, Lạc Đạo, Đức Long, Phú Tài. Bên cạnh đó, còn có hơn 30 vận động viên tham gia ở nội dung bơi thúng đơn, bơi thúng đôi và quấy thúng của 04 đơn vị: Hàm Tiến, Hưng Long, Thanh Hải và Tiến Thành- tranh tài ở cự ly 500 mét.

Đua thuyền truyền thống là loại hình thể thao sôi động, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện tinh thần đoàn kết và sức mạnh được nhiều tầng lớp nhân dân cũng như du khách thập phương yêu thích, đến xem và cổ vũ. Vì vậy, bên cạnh sự dày công tập luyện của các vận động viên, một trong những yếu tố tạo nên sự thành công trong bất kỳ giải thi đấu nào cũng đòi hỏi phải có sự cổ vũ nhiệt tình của khán giả. So với năm ngoái, thời tiết năm nay dịu hơn, không nắng nóng nên khán giả đến xem và cỗ vũ mỗi lúc một thêm đông. Đặc biệt, là khu vực hai bên bờ sông, trên bờ là khung cảnh người xem, cỗ vũ náo nhiệt, còn dưới sông- các thuyền đua như căng sức mình để lướt chạy trên dòng nước xanh biếc. Tất cả đã tạo nên một không khí rộn ràng, nhộn nhịp mang đậm sắc xuân. Ông Jan Caruel- du khách người Pháp, cho biết: “Đây là lần đầu tôi xem lễ hội đua thuyền truyền thống vào dịp tết. Lễ hội đua thuyền thật hào hứng, sôi động. Phong cảnh, con người và nhiều cái khác ở lễ hội Phan Thiết đều đẹp”.

Sau những trận tranh tài quyết liệt của các “tay chèo” trong sự cổ vũ nhiệt tình của khán giả, giải nhất cự ly đua thuyền đồng hàng 300 mét: thuyền đua phường Lạc Đạo đã xuất sắc đạt giải nhất, giải nhì phường Phú Tài, giải ba là thuyền đua phường Phú Hài. Ở cự ly đồng hàng 500 mét: giải nhất là đội phường Phú Tài, giải nhì - phường Đức Thắng, và đội phường Phú Trinh giành giải ba. Với cự ly đua thuyền quay vòng 01 ngàn 200 mét: giải nhất thuộc về thuyền đua phường Phú Tài, thuyền đua phường Lạc Đạo  giải nhì, giải ba là phường Bình Hung. Ngoài ra, ban tổ chức cũng đã trao giải cho các vận động viên ở nội dung bơi thúng và quấy thúng.

Lễ hội đua thuyền, thúng mừng Đảng- mừng Xuân Giáp Thìn 2024 của TP. Phan Thiết đã khép lại với hình ảnh những tay chèo khoẻ khoắn, dẻo dai, mang đến sự cầu chúc cho một năm mới đầy thắng lợi. Đó cũng là một nét đẹp văn hoá của ông cha lưu lại và ngày càng được trân trọng, giữ gìn cho đến tận ngày  nay.

Thanh Minh