Căn cứ Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở (năm 2022) và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của tỉnh, ngày 28/6/2024, UBND TP Phan Thiết triển khai Hướng dẫn tổ chức bầu Trưởng thôn, khu phố và lựa chọn Phó Trưởng thôn, khu phố nhiệm kỳ 2024 – 2029.

Theo quy định tại Điều 12 Quyết định số 29/2019/QĐ-UBND ngày 30/9/2019 của UBND tỉnh thì tiêu chuẩn của Trưởng thôn, khu phố, Phó Trưởng thôn, khu phố gồm có 4 tiêu chuẩn cụ thể, gồm: Một là có hộ khẩu thường trú và cư trú thường xuyên ở thôn, khu phố. Hai là có độ tuổi từ đủ 21 tuổi trở lên. Ba là có sức khỏe, hiểu biết về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, được nhân dân tín nhiệm; bản thân và gia đình gương mẫu thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương. Nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm trong công việc; có năng lực, kinh nghiệm và phương pháp vận động, tổ chức, Nhân dân thực hiện tốt các công việc tự quản của cộng đồng dân cư và công việc cấp trên giao. Thứ tư là có trình độ văn hóa tốt nghiệp Trung học cơ sở trở lên đối với khu vực đồng bằng và có trình độ văn hóa tốt nghiệp Tiểu học trở lên đối với khu vực miền núi, hải đảo. Lưu ý, đối với những địa phương thật sự khó khăn về nhân sự, người được giới thiệu ra ứng cử Trưởng thôn, khu phố chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn trình độ văn hóa thì cấp ủy cấp xã xem xét, quyết định cho phù hợp tình hình thực tế, đảm bảo hiệu quả hoạt động của thôn, khu phố.

Tại khoản 2 Điều 3 Nghị định số 59/2023/NĐ-CP ngày 14/8/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; thời gian bầu cử  do UBND các phường, xã xác định cụ thể thời gian tổ chức bầu cử thuận lợi để người dân tham gia đầy đủ. Việc tổ chức bầu cử Trưởng thôn, khu phố phải hoàn thành trong tháng 7/2024, ngay khi kết thúc nhiệm kỳ 2019 - 2024. Theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND ngày 17/8/2021 của HĐND tỉnh thì đối với thôn có từ 350 hộ gia đình trở lên, thôn thuộc xã trọng điểm, phức tạp về an ninh, trật tự theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền; thôn thuộc xã đảo được bố trí một Phó Trưởng thôn. Đối với khu phố có từ 500 hộ gia đình trở lên được bố trí một Phó Trưởng khu phố. Quy mô hộ gia đình ở thôn, khu phố do cơ quan công an có thẩm quyền cung cấp.

Tham gia bầu Trưởng thôn, khu phố là đại diện hộ gia đình do Trưởng thôn, khu phố lập danh sách. Đại diện hộ gia đình là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có khả năng đại diện được cho các thành viên hộ gia đình; trường hợp hộ gia đình không có người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì đại diện hộ gia đình là người được các thành viên hộ gia đình thống nhất đề cử hoặc ủy nhiệm. Danh sách hộ gia đình được niêm yết tại nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng của thôn, khu phố chậm nhất 07 ngày trước ngày tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư. Tổng số hộ gia đình theo danh sách niêm yết là cơ sở để thống kê số hộ dân tham gia cuộc họp, bầu cử và tỷ lệ biểu quyết.

Hình: Phường Đức Thắng triển khai công tác bầu cử trưởng khu phố

Chủ tịch UBND các phường, xã có trách nhiệm ban hành quyết định tổ chức bầu Trưởng thôn, khu phố và tổ chức triển khai kế hoạch chậm nhất 20 ngày trước ngày tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư để bầu Trưởng thôn, khu phố; đồng thời, ban hành quyết định thành lập Tổ bầu cử chậm nhất 10 ngày trước ngày tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư để bầu Trưởng thôn, khu phố sau khi thống nhất với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường, xã và trong thời hạn 05 làm việc ngày kể từ ngày nhận được quyết định đã được cộng đồng dân cư biểu quyết thông qua, UBND phường, xã xem xét, quyết định công nhận người trúng cử Trưởng thôn, khu phố; trường hợp không ban hành quyết định công nhận thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do. Trưởng thôn, khu phố chính thức hoạt động khi có quyết định công nhận của UBND phường, xã.

Hồng Tú