Tiến bộ, công bằng xã hội là mục tiêu, là động lực của phát triển bền vững đất nước, thể hiện bản chất tốt đẹp, nhân văn của chế độ xã hội chủ nghĩa mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta đã và đang xây dựng. Việc thực hiện tốt tiến bộ, công bằng xã hội cũng góp phần bổ sung lý luận chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay.

Có thể nói, tiến bộ, công bằng xã hội là yếu tố gắn bó mật thiết với đời sống nhân loại trong mọi giai đoạn phát triển của lịch sử; đồng thời, là một trong những nội dung quan trọng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Hiện nay, việc thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội là chủ trương lớn của Đảng, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa trong tiến trình cách mạng Việt Nam, vừa là mục tiêu, nhiệm vụ trong thực tiễn, vừa là động lực then chốt của sự phát triển; bảo đảm mọi thành viên xã hội được hưởng thụ tương xứng với những kết quả đóng góp trong lao động, cũng như kiến tạo sự bình đẳng trong tiếp cận các cơ hội, nguồn lực để mỗi cá nhân có thể phát triển. Tiến bộ, công bằng xã hội, do đó, là trụ cột của sự phát triển bền vững.

Trong quá trình lãnh đạo nhân dân xây dựng và bảo vệ đất nước, Đảng ta luôn nhất quán quan điểm đặt con người ở vị trí trung tâm; do đó, việc thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, chú trọng bồi dưỡng sức dân, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân luôn được nghiên cứu, cụ thể hóa trong từng chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tiếp tục nhận thức và giải quyết tốt mối quan hệ lớn giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường. Mặt khác, tiến bộ, công bằng xã hội còn hàm chứa nội dung bảo đảm cuộc sống ấm no, ổn định của mọi thành viên trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, đặc biệt là những người yếu thế, nhóm xã hội có đời sống còn nhiều khó khăn; thực hiện an sinh xã hội theo phương châm “không để ai bị bỏ lại phía sau” gắn với chủ trương: “Nhà nước sử dụng thể chế, các nguồn lực, công cụ điều tiết, chính sách phân phối và phân phối lại để phát triển văn hóa, thực hiện dân chủ, tiến bộ và công bằng xã hội; bảo đảm an sinh xã hội, từng bước nâng cao phúc lợi xã hội, chăm lo cải thiện đời sống mọi mặt của Nhân dân, thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo”.

Sinh thời, Hồ Chí Minh luôn khẳng định: công bằng, bình đẳng, tự do là giá trị đích thực của độc lập, là thước đo cao nhất những thành tựu đạt được trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong giai đoạn cách mạng giải phóng dân tộc, Hồ Chí Minh coi: công bằng về cơ hội phát triển chính là nội dung cốt lõi của công bằng xã hội, của giá trị bình đẳng, tự do, dân chủ và hạnh phúc cho mỗi người dân, đồng thời là điều kiện và tiền đề của động lực và mục tiêu giành độc lập dân tộc, giải phóng và phát triển ngày càng toàn diện cho mỗi con người; qua đó cũng góp phần cùng nhân loại tiến bộ trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, tự do, bình đẳng và tiến bộ của cả xã hội loài người. Trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh cho rằng tiến bộ, công bằng xã hội với cốt lõi là công bằng về quyền lợi và nghĩa vụ, công bằng về cơ hội phát triển, mà thực chất là bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ, là một mục tiêu của sự nghiệp xây dựng chế độ xã hội mới. Về công tác chăm lo đời sống Nhân dân, Hồ Chí Minh cho rằng “Muốn kháng chiến thành công thì phải có sức dân, lòng dân. Muốn có sức dân, lòng dân thì phải chăm lo đời sống của dân”.

Đến nay, khi đất nước chuyển mình bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tăng cường mở rộng kinh tế đối ngoại,… nhằm nâng cao tiềm lực kinh tế quốc gia, gia tăng thu nhập bình quân đầu người, bảo đảm tốt các chính sách an sinh, phúc lợi xã hội,… Chính vì vậy, việc thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội ở Việt Nam đạt được nhiều thành tựu, như kinh tế tăng trưởng nhanh, chất lượng được cải thiện; quyền làm chủ của Nhân dân được bảo đảm; văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ được nâng cao; môi trường sinh thái được quan tâm, bảo vệ; con người có điều kiện hơn để phát triển về thể chất, trí tuệ, đạo đức, nghề nghiệp,...

Xây dựng Nhà hát và Triển lãm văn hóa Nghệ thuật tỉnh đáp ứng nhu cầu tinh thần cho Nhân dân

Trong những năm qua, Đảng bộ và chính quyền tỉnh Bình Thuận chúng ta đều chủ trương, chỉ đạo phát triển kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân; triển khai thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước đối với dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, hải đảo; đảm bảo công tác an sinh xã hội; thực hiện tốt công tác đối ngoại nhân dân, tập trung thực hiện các mục tiêu giảm nghèo bền vững; đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”, cuộc vận động “Chung sức chung lòng xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; công tác nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực luôn được quan tâm chỉ đạo; thường xuyên chú trọng bồi dưỡng sức dân, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho Mẹ Việt Nam Anh hùng

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn không ít những vấn đề đặt ra, như: nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền chưa đầy đủ, chưa đầu tư nghiên cứu, dự báo mang tầm chiến lược xu hướng biến đổi xã hội. Một số cơ chế, chính sách xã hội còn chồng chéo, bất cấp, chưa theo kịp sự phát triển của thực tiễn. Nhận thức về bình đẳng trong cơ hội thụ hưởng chính sách xã hội chưa thống nhất. Xác định trách nhiệm chưa rõ ràng trong triển khai thực hiện, chưa phát huy đầy đủ sức mạnh của hệ thống chính trị. Việc giải quyết một số vấn đề xã hội chưa hiệu quả; giảm nghèo chưa bền vững, chênh lệch giàu - nghèo và bất bình đẳng có xu hướng gia tăng; việc kiểm soát rủi ro, giải quyết mâu thuẫn xã hội, bảo đảm an toàn xã hội, an ninh cho con người vẫn còn nhiều khó khăn. Việc tiếp cận các nguồn vay tuy đã được tuy đã được quan tâm chỉ đạo để tạo điều kiện phục vụ sản xuất, cũng như hỗ trợ cho hộ nghèo, cận nghèo, nhưng trên thực tế rất nhiều khó khăn, vẫn còn tư tưởng hộ nghèo, cận nghèo vay vốn thì sợ sẽ không trả được, phải đi đòi nợ; việc đi làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì vô cùng khó khăn, phức tạp, kéo dài, quá thời hạn quy định rất nhiều nên đã ảnh hưởng đến quyền của người sử dụng đất. Các thiết chế văn hoá để phục vụ tinh thần cho Nhân dân cũng còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu rèn luyện thể dụng thể thao của Nhân dân. Công tác an sinh xã hội tuy được Nhà nước và các doanh nghiệp, mạnh thường quân quan tâm thực hiện, nhưng việc hỗ trợ cho các đối tượng yếu thế vẫn còn nhiều khó khăn. Như thời gian qua, tình trạng người lang thang, ăn xin xuất hiện nhiều trên địa bàn thành phố Phan Thiết; nhất là vào các ngày lễ, ngày rằm, tập trung ở các chốt đèn giao thông, trục đường chính, cây xăng... Điều này không chỉ gây mất trật tự mà còn làm ảnh hưởng đến hình ảnh văn minh đô thị của một thành phố du lịch. Qua rà soát, thống kê thì ngoài những người ở Phan Thiết thì còn có nhiều người từ các địa phương khác đến. Câu hỏi được đặt ra, đâu là giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng này?

Như vậy, từ thực trạng và những hạn chế thiếu sót trong thời gian qua, để thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội trong bối cảnh mới, chú trọng bồi dưỡng sức dân, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân, chúng ta cần phải cần tiến hành những định hướng và giải pháp sau:

Thứ nhất, Cần tiếp tục cụ thể hóa các quan điểm, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về phát triển kinh tế, văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội thành các chương trình hành động, kế hoạch, dự án cụ thể; khắc phục tình trạng chỉ chạy theo lợi ích kinh tế, làm mất đi các giá trị nhân văn, đạo đức tốt đẹp. Các chính sách phát triển kinh tế phải hướng tới thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; đồng thời, tập trung xây dựng mô hình quản lý, phát triển xã hội hài hòa, phù hợp với tình hình mới.

Thứ hai, thực hiện tốt chính sách ưu đãi và trợ giúp xã hội, chú trọng bảo đảm quyền con người, lấy con người làm trung tâm, góp phần ổn định, nâng cao chất lượng cuộc sống cho các đối tượng yếu thế nhằm rút ngắn khoảng cách về mức sống và mức độ tiếp cận các nguồn lực xã hội khác thông qua các giải pháp tiếp cận cơ hội bình đẳng. Mặt khác, tăng cường các hoạt động hỗ trợ người nghèo, nhóm người yếu thế trong tiếp cận với giáo dục nhằm tạo dựng sinh kế bền vững cho các đối tượng này. Trong đó, tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách của tỉnh, thành phố về hỗ trợ phát triển đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người dân, người lao động, nhất là quan tâm đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho bộ đội xuất ngũ. Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận chính sách tín dụng, đất đai, ứng dụng khoa học - công nghệ,... để phát triển kinh tế. Khuyến khích, động viên, tạo động lực để người dân, người lao động có khát vọng, ý chí vươn lên, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Phát huy vai trò của tổ chức công đoàn trong doanh nghiệp, nhất là cùng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; ngăn ngừa các vụ khiếu kiện, tranh chấp về lao động, góp phần nâng cao điều kiện làm việc và chất lượng đời sống cho người lao động.

Thứ ba, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là các cơ quan chức năng về hoạch định chính sách kinh tế - xã hội và các cơ sở sản xuất, kinh doanh về vị trí, vai trò quan trọng của mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội hiện nay trong từng chính sách phát triển cụ thể và bảo đảm quyền con người như là mục tiêu, động lực của sự phát triển ở địa phương gắn với công bằng và tiến bộ xã hội. Đặc biệt, tiếp tục gắn “chính sách phát triển kinh tế với chính sách xã hội, quan tâm lĩnh vực công tác xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân cả về vật chất và tinh thần.

Thứ tư, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong các chính sách xã hội, bảo đảm công bằng về cơ hội phát triển; cần tăng cường quản lý phát triển xã hội, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội, tính bền vững trong các chính sách xã hội, nhất là phúc lợi xã hội, an ninh xã hội, an ninh con người. Xử lý hài hòa các quan hệ xã hội, kiểm soát sự phân tầng xã hội và giải quyết kịp thời, hiệu quả các rủi ro, mâu thuẫn, xung đột, góp phần bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, trong đó tập trung đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê có tính chất côn đồ; phòng, chống các loại tội phạm và tệ nạn xã hội, nhất là tội phạm sử dụng công nghệ cao, tạo môi trường sống an toàn, trong lành, bình an cho nhân dân.

Thứ năm, chú trọng hoàn thành các mục tiêu phát triển toàn diện con người, đặt vị trí, quyền lợi của người dân làm trung tâm trên cơ sở nhất quán lấy hiệu quả kinh tế và bảo đảm công bằng xã hội làm tiền đề để thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội. Xác định quan điểm cụ thể trong thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội với cốt lõi là công bằng về cơ hội phát triển, thực hiện phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện, tiến tới bao phủ toàn dân với các chính sách phòng, ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro cho người dân, bảo đảm trợ giúp cho các nhóm đối tượng yếu thế. Cải cách hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng dựa trên nguyên tắc đóng - hưởng, chia sẻ - bền vững, trong đó nâng cao công tác khám, điều trị bệnh của các cơ sở y tế, đầu tư cơ sở vật chất và các trang thiết bị và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế hiện đại. Làm tốt công tác chăm sóc sức khoẻ sinh sản, sức khoẻ bà mẹ và trẻ em, tạo môi trường lành mạnh để trẻ em được phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Đồng thời, triển khai “đồng bộ các giải pháp giảm nghèo đa chiều, bền vững, bảo đảm mức sống tối thiểu và các dịch vụ cơ bản. Nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.

Thứ sáu, phải xác định coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, phải nhất quán đặt phát triển văn hóa, xã hội ngang hàng với phát triển kinh tế. Kinh tế chỉ phát triển nhanh và bền vững khi coi trọng phát triển văn hóa và đặt con người là trung tâm của sự phát triển. Tiếp tục thực hiện hiệu quả xây dựng nền văn hóa tiên tiến, con người Bình Thuận phát triển toàn diện, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, thân thiện, nghĩa tình. Xây dựng môi trường văn hóa, đạo đức lành mạnh; đảm bảo an sinh xã hội, ngăn chặn sự xuống cấp về văn hóa, đạo đức, nhất là thế hệ trẻ; xây dựng các cơ chế, chính sách để gắn kết chặt chẽ xây dựng văn hóa với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; phát triển văn hóa, xã hội với phát triển kinh tế, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thứ bảy, tăng cường các nguồn lực đầu tư và nâng cấp các thiết chế văn hóa, thể dục - thể thao gắn với khai thác, sử dụng có hiệu quả, đáp ứng tốt nhu cầu của người dân; đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao. Bảo tồn và phát huy các lễ hội văn hóa truyền thống của địa phương; duy trì và nâng cao giá trị văn hóa truyền thống của quê hương Phan Thiết, Bình Thuận. Xây dựng môi trường văn hóa ứng xử lành mạnh, tiến bộ, văn minh từ gia đình đến xã hội. Khuyến khích người dân luyện tập thể dục - thể thao, nâng cao sức khỏe, thể lực, thể trạng, tăng tuổi thọ và chất lượng dân số.

Trong các kỳ Đại hội, Đảng ta tiếp tục khẳng định phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, song trong quá trình phát triển đó, con người vừa là trung tâm chiến lược, vừa là mục tiêu, động lực của sự phát triển. Vì vậy, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước và từng chính sách phát triển; tăng trưởng kinh tế phải đi đôi với phát triển văn hóa, y tế, giáo dục…, giải quyết tốt vấn đề xã hội vì mục tiêu phát triển con người. Gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống của Nhân dân với mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

                                                                             Thanh Tuấn