Trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã luôn dành sự quan tâm đặc biệt tới thế hệ trẻ, thế hệ thanh niên của nước nhà. Người đã tin tưởng và đặt niềm tin sâu sắc vào những thế hệ tương lai của đất nước, Người khẳng định vị trí, vai trò của tuổi trẻ đối với công cuộc phát triển và trường tồn của dân tộc, ngay trong bức thư “Gửi các bạn thanh niên”, Bác Hồ viết: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”. Ngoài ra, trong Di chúc mà Người đã để lại cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, Người đã căn dặn: “Đảng cần phải chǎm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội “vừa hồng, vừa chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.

Thấm nhuần và thực hiện những chỉ dẫn của Người, Đảng ta luôn đánh giá cao vai trò, vị trí của thanh niên trong các giai đoạn của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới đất nước. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; chú trọng chỉ đạo xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động, xứng đáng là cánh tay đắc lực và đội hậu bị tin cậy của Đảng.

Đảng ta đã chỉ rõ: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên”. Trong Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “Xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước; tự cường dân tộc; kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”. Hội nghị cũng chỉ ra mục tiêu cho thanh niên phấn đấu là: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định mục tiêu, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, Đại hội cũng đặt ra mục tiêu đối với thế hệ trẻ: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chăm lo bồi dưỡng, giáo dục, phát triển toàn diện và bảo đảm quyền của trẻ em; dành những điều kiện tốt nhất, sự chăm lo chu đáo nhất cho trẻ em - tương lai của đất nước”.

Thanh niên hăng hái lên đường nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc

Phát huy truyền thống cách mạng của các thế hệ đi trước, trong sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế ngày nay, các lớp thế hệ thanh niên tiếp tục là lực lượng xung kích trên tất cả các mặt trận quân sự, kinh tế, chính trị, văn hoá, ngoại giao… đất nước; xuất hiện ngày càng nhiều những tấm gương sáng điển hình, tiêu biểu trên các lĩnh vực. Nhiều đội thanh niên, sinh viên tình nguyện đã không ngại khó khăn, gian khổ để đến với đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng để có các hoạt động thiết thực giúp đỡ bà con như: dạy học, làm lại nhà cửa, khám chữa bệnh cho bà con... Nhiều trí thức trẻ trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội đã về những nơi khó khăn, gian khổ, cầm tay, chỉ việc, giúp bà con nông dân, người dân phát triển kinh tế, thoát nghèo. Những việc làm và hoạt động của thanh niên được thể hiện rõ nhất ở các phong trào hành động cách mạng: “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”… Cùng các cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới hải đảo” với các hoạt động như: “Hành trình tuổi trẻ vì biển đảo quê hương”, “Đồng hành cùng ngư dân trẻ ra khơi”, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã hi sinh khi làm nhiệm vụ như Đại úy Nguyễn Đình Khiêm, Trung tá Trần Quốc Hoàng, Trung tá Tăng Bá Hưng hi sinh khi thực hiện nhiệm vụ trong cơn bão số 3 (YaGi), hay như Thượng úy Nguyễn Đăng Khải đã anh dũng hi sinh khi đang thực hiện nhiệm vụ truy bắt đường dây buôn bán ma túy và nhiều tấm gương vì Nhân dân hi sinh thân mình…đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng thế hệ trẻ và Nhân dân cả nước, góp phần làm thay đổi thái độ và nhận thức chính trị của thanh niên. Với những cống hiến và những đóng góp của thanh niên trong sự nghiệp đổi mới đất nước là minh chứng khẳng định thanh niên luôn là rường cột, đội hậu bị xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Thanh niên ra quân “xây dựng đô thị văn minh” dọn rác bãi biển

Hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội đã giúp cho con người dễ dàng kết nối với nhau và tiếp xúc được với nhiều nguồn thông tin hữu ích. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, mạng xã hội cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại trực tiếp tới giới trẻ, cùng với đó do tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, xu thế toàn cầu hóa, đã khiến một bộ phận thanh, thiếu niên có những nhận thức chưa tốt trong việc rèn luyện và phấn đấu; ở một số thời điểm, còn có những biểu hiện của sự giảm sút niềm tin, phai nhạt đi lý tưởng của cách mạng, sống một cách thực dụng; một số ít thanh niên còn dễ dàng bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động thực hiện những việc làm trái pháp luật, đi ngược lại lợi ích của dân tộc. Mặt khác, công tác giáo dục của tổ chức Đoàn thanh niên hiện nay tuy rộng nhưng chưa sâu, một số hoạt động còn nặng hình thức; một số phong trào mới chỉ thu hút đoàn viên tích cực, thanh niên tiên tiến tham gia, kết quả thiếu tính bền vững.

Một bộ phận thanh niên thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống buông thả, sa vào chủ nghĩa cá nhân, thực dụng, coi đồng tiền là trên hết, lười học tập và tu dưỡng đạo đức, xa rời truyền thống tốt đẹp của dân tộc như vừa qua một MC nữ và người mẫu kiêm ca sĩ cảm thấy “không tự hào” và “rất phiền” chỉ vì kẹt xe, chặn đường, máy bay quân sự ầm ầm trên đầu mỗi sáng khi cả nước hướng về Đại lễ 50 năm thống nhất đất nước 30/4 đã thể hiện sự thiếu vắng lòng biết ơn, sự thiếu hiểu biết về giá trị lịch sử trong khi họ là những người nổi tiếng, có lượng người theo dõi lớn, có thể ảnh hưởng đến tư duy và hệ giá trị của giới trẻ. Sự phai nhạt lý tưởng cách mạng và suy thoái về đạo đức, lối sống, một mặt ảnh hưởng đến tương lai của chính họ, gây cản trở sự phát triển lành mạnh của xã hội, bền vững của đất nước; mặt khác dễ bị các thế lực thù địch khai thác, lợi dụng để tiến hành chiến lược “diễn biến hòa bình”, hòng chống phá và ngăn chặn sự phát triển của cách mạng Việt Nam.

Thế hệ trẻ có vai trò, vị trí vô cùng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, họ sẽ là lực lượng đi đầu trong việc thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, sớm trở thành nước phát triển, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, phần lớn nhờ vào việc đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ trẻ từ bây giờ, như Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Vì vậy, để tiếp tục phát huy vai trò của thế hệ trẻ, nêu cao tinh thần trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với đất nước và xã hội hiện nay cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp như sau:

Một là, nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, nhất là tổ chức Đoàn về vị trí, vai trò của thế hệ trẻ trong giai đoạn cách mạng mới. Thanh niên và công tác thanh niên ngày nay có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng và hết sức to lớn. Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không; đất nước ta có hội nhập và sánh vai được với các cường quốc năm châu như Bác Hồ mong muốn và căn dặn hay không; cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không; một phần lớn là tùy thuộc vào lực lượng thanh niên và phụ thuộc vào việc bồi dưỡng, rèn luyện, đào tạo thế hệ trẻ.

Thế hệ trẻ là lực lượng hùng hậu, có mặt trên tất cả các địa bàn, các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước, với độ tuổi nhiệt huyết nhất, sung sức nhất cả về thể chất và trí tuệ, họ là những lực lượng luôn năng động, sáng tạo, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, là lực lượng có tiềm năng to lớn, đã và đang giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển đất nước hiện nay và tương lai. Do đó cấp uỷ chính quyền các cấp, nhất là tổ chức Đoàn cần phải có nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của của thế hệ trẻ trong giai đoạn cách mạng mới để phát huy sức trẻ trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước.

Hai là, thường xuyên đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, mà trước hết là giáo dục chính trị, tư tưởng để giúp thế hệ trẻ có nhận thức đầy đủ và sâu sắc về sứ mệnh lịch sử của mình trong thời kỳ cách mạng mới, quyết tâm đi đến cùng con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn.

Với vai trò là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của tuổi trẻ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần giúp thanh niên thực hiện thật tốt sứ mệnh của mình đối với Đảng, với đất nước, với dân tộc. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phải thể hiện cho bằng được và làm tốt hơn nữa công tác giáo dục cho thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá; nâng cao lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc; đặc biệt là nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng xây dựng đất nước và nhận thức rõ sứ mệnh lịch sử và trách nhiệm của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong đó, tập trung đầu tư nhiều giải pháp đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên nhằm xây dựng niềm tin khoa học cho thanh niên, giúp đoàn viên, thanh niên “Vững tư tưởng, chuẩn nhận thức” từ đó có những hành động đúng đắn trong học tập, lao động, trong cuộc sống và tích cực tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng như: Xây dựng các bài tuyên truyền, truyền thông hiện đại, thu hút, hấp dẫn thanh niên bằng những hình ảnh, tranh minh họa, clip ngắn gọn, sống động; tổ chức vận động đoàn viên, thanh niên tham gia các cuộc thi thiết kế các sản phẩm truyền thông Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp; tổ chức các cuộc thi, trò chơi trực tuyến tìm hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và lịch sử Đảng, lịch sử lãnh tụ. Đồng thời, nâng cao nhận thức của đoàn viên, thanh niên trước các thông tin xấu độc; thường xuyên tổ chức các chương trình sinh hoạt để nâng cao kỹ năng, khả năng thẩm định thông tin từ mạng xã hội và các phương tiện truyền thông hiện đại, kỹ năng nhận diện thông tin xấu độc và các thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, văn hóa sử dụng mạng xã hội…;

Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Nhà nước ta để giúp thế hệ trẻ giác ngộ, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giáo dục những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội. Góp phần tích cực đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ có đủ phẩm chất, năng lực làm nhiệm vụ xung kích, sáng tạo, kế tục sự nghiệp vẻ vang của Đảng, thực hiện thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Ba là, phát huy vai trò tiên phong, xung kích, sáng tạo của thế hệ trẻ. Để phát huy vai trò tiên phong, xung kích, sáng tạo của thế hệ trẻ trong tham gia các phong trào hành động cách mạng, các cơ quan, tổ chức cần có nhiều hình thức và biện pháp phù hợp để khơi dậy tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ, động viên đi đầu trong lao động, sản xuất, sáng tạo, thực hiện chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tình nguyện trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị; trong những việc khó, việc mới; sẵn sàng chia sẻ vì cộng đồng; xung phong đến với những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn; đến với những người nghèo, người yếu thế; sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần với tinh thần: đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên.

Bốn là, tạo môi trường thúc đẩy tính tích cực xã hội, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế của thanh niên. Tạo môi trường để thanh niên rèn luyện các kỹ năng xã hội, tham gia xây dựng đời sống văn hóa; tham gia giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, văn thể mỹ, phát triển thể lực; phát huy tính tích cực xã hội của thanh niên; sống trung thực trách nhiệm, xây dựng gia đình hạnh phúc; tham gia giám sát phản biện xã hội. Nâng cao nhận thức cho thanh, thiếu niên về vai trò của kỹ năng xã hội. Tạo điều kiện, để thanh niên chủ động tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế; tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu; tham gia vào công tác ngoại giao Nhân dân để nâng tầm ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nêu rõ: “Xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học - công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Vì vậy, cần tạo điều kiện để thanh niên chủ động tham gia vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như tham gia có hiệu quả vào giải quyết các vấn đề toàn cầu, như: Giữ gìn hòa bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, chống khủng bố, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, phòng ngừa và đẩy lùi các dịch bệnh hiểm nghèo... góp phần nâng cao vị thế, tầm ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.

                                                                             Thanh Tuấn - Anh Tiến